Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία στη Βουλγαρία, μια βουλγάρικη εταιρεία μπορεί να ανήκει και εξ ολοκλήρου σε αλλοδαπούς υπηκόους. Η διαδικασία για την υλοποίηση ενός τέτοιου σκοπού είναι εξαιρετικά απλή και περιλαμβάνει τα αντίστοιχα στάδια:
Καταχώρηση της εταιρείας στο εμπορικό μητρώο (χωρίς να απαιτείται πλέον δικαστική απόφαση), σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει για κάθε τύπο εταιρείας ο Νόμος για τις Εμπορικές Εγγραφές (Commercial Register Act) του 2008. Το καταστατικό, το οποίο εγκρίνεται πριν από την εγγραφή της εταιρείας, πρέπει να περιλαμβάνει τα στοιχεία εκείνα, τα οποία κρίνονται υποχρεωτικά για την συγκεκριμένη μορφή εταιρείας, σύμφωνα με δίκαιο της Βουλγαρίας. Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών μέχρι την τελική εγγραφή της εταιρείας στο μητρώο υπολογίζεται σε περίπου 1 μήνα.
Μετά την one-stop εγγραφή στο εμπορικό μητρώο, η εταιρεία λαμβάνει έναν εξειδικευμένο κωδικό (Unified Identification Code), ο οποίος εξυπηρετεί κάθε δημόσιο σκοπό (κοινωνικοασφαλιστικό, στατιστικό, φορολογικό κτλ.) και δεν απαιτείται πλέον καμία επιπρόσθετη εγγραφή (π.χ. στο Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο).
Τα ως άνω παύουν να ισχύουν για τα γραφεία εμπορικού αντιπροσώπου ξένης εταιρείας, τα όποια οφείλουν να εγγράφονται εκτός από το εμπορικό μητρώο και στο Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο για στατιστικούς, φορολογικούς και κοινωνικοασφαλιστικούς λόγους.
Βασικότερες μορφές εταιρειών
Οι πιο δημοφιλείς μορφές εταιρικής οργάνωσης στη Βουλγαρία είναι αφενός η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ( OOD ) και αφετέρου η ανώνυμη εταιρεία (AD).
Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (OOD)
- Ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο είναι 1 lev (€0.5)
- Ενδέχεται να είναι και μονοπρόσωπη. (EOOD)
Ανώνυμη Εταιρεία (AD)
- ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο 50.000 λέβα (€ 25.000)
- Ενδέχεται να είναι και μονοπρόσωπη. (ΕΑD)
Μεγαλύτερο ύψος κεφαλαίου (ελάχιστου) απαιτείται για την ίδρυση
1. εταιρειών επενδύσεων
2. τραπεζών : 10 εκατ. λέβα (€ 5 εκατ.)
3. ασφαλιστικών εταιρειών : 2 – 6 εκατ. λέβα
Φορολογική Νομοθεσία
Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και η εξασφάλιση ενός διαφανούς και λειτουργικού φορολογικού συστήματος σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο τέθηκε σαν πρωταρχικός στόχος στη φορολογική μεταρρύθμιση του 2007. Η διαδικασία αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την κατάργηση της προοδευτικής φορολογικής κλίμακας στα φυσικά πρόσωπα και την αντικατάσταση της από έναν ενιαίο συντελεστή ( flax tax ) 10% , ο οποίος ισχύει για τη φορολόγηση των εταιρειών.
Βασικότεροι φόροι
- φόρος φυσικών προσώπων 10% (flat tax)
- εταιρικός φόρος 10% (flat tax)
- φόρος μερισμάτων 5%
- φόρος προστιθεμένης αξίας (DDS) 20% και μηδενικός προκειμένου για εξαγωγές και ενδοκοινοτικές προμήθειες.
Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του ΦΠΑ παρατηρείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
1. Κύκλος εργασιών άνω των 50.000 λέβα (€ 25.000)
2. Ενδοκοινοτικές προμήθειες άνω των 20.000 λέβα (€ 10.000)
3. Πωλήσεις εξ αποστάσεως άνω των 70.000 λέβα (€ 35.000)
Ειδικός φόρος κατανάλωσης επιβάλλεται:
1. στο αλκοόλ
2. τα προϊόντα καπνού,
3. τα πολυτελή αυτοκίνητα,
4. τον ηλεκτρισμό
5. το πετρέλαιο.
Τα Δημοτικά Συμβούλια καθορίζουν, εντός του πλαισίου του νόμου, το ακριβές ύψος των δημοτικών φόρων και τελών:
- Δημοτικός φόρος σε όλα τα ακίνητα από 0,5% έως 2%
- Δημοτικός φόρος μεταβίβασης ακινήτων από 1,3% έως 2,6%.
Τόσο η Ελλάδα όσο και η Βουλγαρία έχουν υπογράψει συμφωνία για την αποφυγή της διπλής φορολογίας σε σχέση με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου. (Νόμος 2255/1994, ΦΕΚ 195/18.11.1994).
Φορολογικές απαλλαγές
Από ορισμένες φορολογικές διευκολύνσεις μπορούν να επωφεληθούν όσες επιχειρήσεις( εφόσον πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις) έχουν επενδύσει σε υποβαθμισμένες περιοχές , δηλαδή σε περιοχές όπου η ανεργία, κατά το προηγούμενο έτος , ήταν σαφώς πιο αυξημένη από το μέσο όρο στη χώρα.
Συγκεκριμένα:
- Απαλλαγή μέχρι και 100% του εταιρικού φόρου (10%) προκειμένου για βιομηχανικές μονάδες, εγκατεστημένες σε περιοχές με ανεργία που ξεπερνά το 35% τουλάχιστον του μέσου όρου. Η συγκεκριμένη απαλλαγή ισχύει για μία πενταετία ανεξαρτήτως από τη εξέλιξη της ανεργίας.
- Μείωση του εταιρικού φόρου μέχρι το 10% επί της αξίας των πάγιων επενδύσεων, (με την εξαίρεση των επιβατικών αυτοκινήτων), με την προϋπόθεση πως η επένδυση πραγματοποιείται σε περιοχή που το ποσοστό της ανεργίας είναι μεγαλύτερο κατά 50% του εθνικού μέσου όρου.
- Επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν εγγεγραμμένους ανέργους επωφελούνται με ειδική έκπτωση , δηλαδή αφαίρεση από τα κέρδη των αμοιβών και εργοδοτικών εισφορών μέχρι και 12 μηνών.
- Απαλλαγή από τον εταιρικό φόρο προκειμένου περί νομικών προσώπων που εκτελούν προγράμματα τεχνικής συνεργασίας, χρηματοδοτούμενα από τα Κοινοτικά Προγράμματα PHARE και ISPA.
Χρήσιμες πληροφορίες για την ίδρυση και λειτουργία εταιρίας στη Βουλγαρία
- Το κόστος σύστασης μιας εταιρείας στη Βουλγαρία ανέρχεται συνολικά περίπου στο ποσό των 500-600 €. (συνυπολογίζοντας όμως και τη μετάφραση των σχετικών εγγράφων στην αγγλική γλώσσα).
- Εάν ο ιδιοκτήτης της νέας εταιρείας συγκαταλέγεται στην κατηγορία των φυσικών προσώπων, τότε τα έξοδα μετάφρασης του διαβατηρίου του είναι ελάχιστα.
- Εάν ο ιδιοκτήτης ανήκει στη κατηγορία των νομικών προσώπων, τότε σ’ αυτή τη περίπτωση απαιτούνται επικυρωμένα αντίγραφα του πιστοποιητικού προσωρινής κατάστασης και του καταστατικού λειτουργίας της μητρικής εταιρείας. Εάν η νέα εταιρεία είναι θυγατρική ελληνικής εταιρείας τότε τα ως άνω έγγραφα πρέπει αν είναι επίσημα μεταφρασμένα στη βουλγαρική. (το κόστος περίπου ανέρχεται στα € 9 ανά σελίδα, με την προϋπόθεση πως η μετάφραση θα γίνει στη Βουλγαρία).
- Όσοι εκδηλώσουν κάποιο ενδιαφέρον μπορούν να ορίσουν πληρεξούσιο δικηγόρο, ο οποίος θα κατοχυρώσει την επωνυμία και θα τους εκπροσωπεί ενώπιων των τραπεζών των βουλγαρικών αρχών. Απαιτείται όμως η φυσική παρουσία του ενδιαφερόμενου στη Βουλγαρία με σκοπό την υπογραφή του πληρεξουσίου ενώπιων του συμβολαιογράφου. Η τράπεζα με τη σειρά της στη συνέχεια εκδίδει πιστοποιητικό για την κατάθεση του ελάχιστου απαιτούμενου κεφαλαίου, που σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά, υποβάλλονται στην υπηρεσία εμπορικού μητρώου.
Τραπεζικός τομέας
Στη χώρα, λειτουργούν αυτήν τη στιγμή συνολικά 30 τράπεζες, οι 6 από αυτές αποτελούν παραρτήματα ξένων τραπεζών (μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η ελληνική ALPHA BANK). Οι υπόλοιπες κατέχουν πλήρη άδεια και έχουν πλήρως εξουσιοδοτηθεί να πραγματοποιούν διεθνείς συναλλαγές. Οι 24 αυτές τράπεζες διαιρούνται στη σχετική κατάταξη της Κεντρικής Τράπεζας της Βουλγαρίας σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με το μέγεθος των πιστωτικών ιδρυμάτων. Μ’ αυτό τον τρόπο, στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα 5 μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα ελληνικά συμφερόντων UBB (ιδιοκτησίας της Εθνικής Τράπεζας) και Eurobank EFG Βουλγαρίας. Μεταξύ των υπολοίπων 19 τραπεζών, συμπεριλαμβάνονται οι επίσης ελληνικών συμφερόντων τράπεζες Piraeus Bank Bulgaria και Emporiki Bank – Bulgaria.
Επιμέρους ζητήματα
Η βουλγαρική οικονομία συνεχίζει να έχει την κύρια βάση της στο ρευστό (“cash economy”). Ωστόσο η χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ανάλογη είναι και η αύξηση τόσο των τερματικών POS όσο και του e-banking. Από την άλλη πλευρά, αρκετά πιο περιορισμένη είναι στη Βουλγαρία η χρήση επιταγών. Ο επαναπατρισμός κερδών επιτρέπεται μεν, αλλά προηγουμένως πρέπει αν έχει κατατεθεί επιπρόσθετος φόρος επί των κερδών, ενώ αντίθετα για έμβασμα στο εξωτερικό , για ποσά άνω των €12.500 πρέπει να υπάρχει έγγραφη αιτιολογία της πληρωμής. Δεν υφίστανται .περιορισμοί στη μετατροπή συναλλάγματος από BGN σε €.
Αρμόδιες υπηρεσίες
Εθνική Τράπεζα Βουλγαρίας (http://www.bnb.bg). Ανεξάρτητη βάσει της τρέχουσας κοινοτικής νομοθεσίας, η οποία είναι υπεύθυνη αρχικά για την επίβλεψη του βουλγαρικού τραπεζικού συστήματος. Αντίθετα όμως, δε μπορεί να παρέμβει στην ισοτιμία του βουλγαρικού lev (BGN), η οποία είναι κλειδωμένη έναντι του Ευρώ (1 EUR = 1,95583 BGN).